Bộ Tài chính vừa ban hành Chiến lược dữ liệu đến năm 2030, coi dữ liệu là nguồn tài nguyên mới của nền kinh tế số. Trong chiến lược này, dữ liệu bảo hiểm xã hội (BHXH) được xác định là hợp phần trọng yếu, góp phần hình thành Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính và thúc đẩy mục tiêu xây dựng Chính phủ số, hiện đại hóa quản trị tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số hóa.

Theo định hướng chiến lược, Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện phát triển Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm, bảo đảm tích hợp và xử lý tập trung toàn bộ dữ liệu bảo hiểm y tế (BHYT), BHXH, bảo hiểm thất nghiệp. Hệ thống này kết nối đồng bộ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, lao động và tài chính, tạo nền tảng vững chắc cho quản lý, giám sát an sinh xã hội dựa trên dữ liệu chính xác.

Dữ liệu BHXH được xác định là hợp phần trọng yếu, góp phần hình thành Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính 

Việc phát triển dữ liệu BHXH hỗ trợ toàn diện công tác quản lý, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để phân tích, dự báo, kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT. Dữ liệu đồng thời được khai thác để phát hiện gian lận, tối ưu hóa quy trình chi trả, bảo đảm tính công bằng, minh bạch và hiệu quả trong hệ thống BHXH quốc gia.

Đến năm 2028, Bộ Tài chính đặt mục tiêu hoàn thành việc chuẩn hóa và số hóa toàn bộ dữ liệu bảo hiểm, tích hợp đầy đủ vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính. Hệ thống này cung cấp thông tin phục vụ hoạch định chính sách, dự báo xu hướng dân số và lao động, nâng cao hiệu quả ra quyết định, đồng thời hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ công minh bạch, thuận tiện.

Các công nghệ chủ chốt được triển khai trong phát triển dữ liệu BHXH gồm AI để nhận diện bất thường, blockchain nhằm tăng tính minh bạch và bảo mật, điện toán đám mây (Cloud) phục vụ lưu trữ tập trung, cùng phân tích dữ liệu lớn để dự báo xu hướng. Việc kết hợp công nghệ tiên tiến giúp hoạt động của ngành bảo hiểm trở nên hiện đại, linh hoạt và tiết kiệm chi phí.

Bộ Tài chính đặc biệt chú trọng công tác bảo đảm an toàn thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Toàn bộ hệ thống dữ liệu BHXH áp dụng mô hình bảo vệ bốn lớp, tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn quốc gia về an ninh mạng. Trung tâm giám sát và điều hành an ninh mạng của Bộ hoạt động liên tục, giám sát dữ liệu thời gian thực, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hệ thống bảo hiểm.

Chiến lược hướng tới cung cấp dữ liệu mở, cho phép người dân và doanh nghiệp dễ dàng truy cập thông tin BHXH của mình. Các dữ liệu được công khai có chọn lọc theo quy định, bảo đảm quyền riêng tư và tính minh bạch. Cách tiếp cận này góp phần tăng cường giám sát xã hội, khuyến khích sử dụng dữ liệu an toàn và củng cố niềm tin vào hệ thống BHXH quốc gia.

Dữ liệu BHXH được coi là tài sản quốc gia, giúp Bộ Tài chính xây dựng nền tảng phân tích an sinh số hiện đại, hỗ trợ quản lý quỹ, ra quyết định chính sách và dự báo biến động kinh tế – xã hội. Đây là trụ cột quan trọng trong quá trình chuyển đổi số toàn diện, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số Việt Nam đến năm 2030.

Hiện nay, hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực thành công hơn 100,2 triệu thông tin công dân, trong đó có khoảng 90,4 triệu người đang tham gia và thụ hưởng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp, chiếm tới 99,4% tổng số người tham gia. Ngoài ra, gần 88 triệu dữ liệu thông tin thẻ BHYT của người dân đã được BHXH Việt Nam chuyển giao cho Bộ Công an để tích hợp với căn cước công dân (CCCD) gắn chip.

Thanh Hằng