Bảo hiểm y tế (BHYT) là chính sách an sinh xã hội quan trọng, giúp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe người dân. Với người nhiễm HIV/AIDS, BHYT trở thành “điểm tựa tài chính” giúp họ tiếp cận thuốc kháng virus ARV liên tục. Chính sách này giảm gánh nặng tài chính, đảm bảo quyền lợi chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời góp phần duy trì điều trị ổn định và bền vững.
Điều trị ARV bền vững nhờ BHYT
Trước đây, điều trị HIV/AIDS tại Việt Nam chủ yếu dựa vào viện trợ quốc tế, đặc biệt từ Chính phủ Mỹ qua PEPFAR và Quỹ Toàn cầu. Những năm gần đây, nguồn viện trợ giảm mạnh, tạo ra thách thức lớn cho công tác điều trị. Việt Nam đã chủ động sử dụng quỹ BHYT để chi trả thuốc ARV, đảm bảo người bệnh tiếp tục điều trị mà không bị gián đoạn, duy trì hiệu quả lâu dài.
Tham gia BHYT giúp bảo đảm điều trị HIV liên tục.
Người nhiễm HIV cần điều trị suốt đời bằng thuốc ARV và thực hiện xét nghiệm theo dõi định kỳ. Nếu tự chi trả, chi phí có thể lên tới 6-13 triệu đồng mỗi năm, vượt khả năng chi trả của nhiều bệnh nhân. Việc đưa thuốc ARV và xét nghiệm vào danh mục chi trả BHYT giúp giảm áp lực tài chính, đảm bảo điều trị liên tục và ổn định, nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
Từ tháng 3/2019, Việt Nam triển khai thanh toán chi phí điều trị HIV/AIDS qua quỹ BHYT trên toàn quốc. Giải pháp này trở thành trụ cột tài chính vững chắc, bảo đảm người bệnh duy trì điều trị ARV liên tục. Chính sách còn giúp giảm nguy cơ lây nhiễm và kiểm soát dịch bệnh hiệu quả. Đây là minh chứng cho chiến lược y tế bền vững, nhân văn của Việt Nam trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Theo đó, BHXH Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế để xây dựng hướng dẫn và kiện toàn các cơ sở điều trị HIV/AIDS. Cơ sở dữ liệu bệnh nhân ARV được thiết lập nhằm quản lý, theo dõi thanh toán và giám sát chất lượng điều trị. Hệ thống này bảo đảm quyền lợi người bệnh, tăng tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng quỹ BHYT, đồng thời tạo sự thuận lợi trong công tác quản lý y tế.
Người nhiễm HIV được hưởng phạm vi quyền lợi rộng, theo quy định pháp luật về BHYT. Các dịch vụ khám, chữa bệnh liên quan HIV/AIDS được chi trả đầy đủ theo mức hưởng quy định. Hiện nay, tỷ lệ người nhiễm HIV tham gia BHYT đạt 83-96%, tùy tỉnh thành. Hầu hết các dịch vụ trước đây miễn phí nay đã được BHYT chi trả, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước, giúp người bệnh yên tâm điều trị và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Ngành Y tế đã kiện toàn hệ thống cơ sở điều trị HIV/AIDS và chuẩn bị điều kiện để thanh toán KCB bằng BHYT. Các hoạt động truyền thông, tư vấn và hỗ trợ mua thẻ BHYT được triển khai rộng rãi, giúp người nhiễm HIV hiểu rõ lợi ích tham gia, đồng thời giảm kỳ thị và phân biệt đối xử. Nhờ đó, người bệnh có thể điều trị lâu dài, duy trì sức khỏe ổn định và hội nhập cộng đồng thuận lợi.
Thuốc ARV chi trả qua BHYT có chất lượng tương đương thuốc viện trợ, chỉ khác nguồn kinh phí. Người bệnh được khuyến nghị đăng ký KCB ban đầu tại cơ sở tuyến huyện hoặc tỉnh có chức năng điều trị HIV/AIDS. Việc này giúp nhận thuốc mà không cần giấy chuyển tuyến hàng năm, thuận tiện và tiết kiệm chi phí, đồng thời hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác cùng lúc tại cùng cơ sở y tế.
Khám chữa bệnh BHYT còn hỗ trợ người bệnh ngoại tỉnh hoặc thường xuyên thay đổi nơi ở duy trì điều trị liên tục thông qua thông tuyến huyện. Hệ thống này đảm bảo quyền lợi công dân số trong y tế, giảm gián đoạn điều trị và tối ưu hóa chi phí, đồng thời tạo thuận lợi cho người bệnh trong việc tiếp cận thuốc, xét nghiệm và dịch vụ y tế toàn diện.
Biểu hiện nhân văn sâu sắc của Việt Nam
Một trong những rào cản khiến tỷ lệ người nhiễm HIV tham gia BHYT chưa đạt 100% là e ngại lộ thông tin cá nhân. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam quy định chặt chẽ về bảo mật thông tin, bao gồm người nhiễm HIV. Khi KCB bằng BHYT, chỉ nhân viên y tế trực tiếp biết tình trạng sức khỏe, đảm bảo quyền riêng tư tuyệt đối, đồng thời giảm kỳ thị và rào cản tâm lý.
Chính sách BHYT giúp xóa bỏ kỳ thị và coi HIV/AIDS là bệnh mạn tính có thể kiểm soát. Đây là thông điệp nhân đạo, thể hiện quyết tâm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và chấm dứt dịch AIDS vào 2030. Đồng thời là giải pháp tài chính bền vững, tạo sự công bằng trong tiếp cận y tế, giúp người nhiễm HIV duy trì điều trị liên tục và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Chính sách còn đảm bảo nguồn lực ổn định cho chương trình phòng, chống HIV/AIDS. Khi người bệnh nhận thức đầy đủ lợi ích BHYT, họ sẽ chủ động tham gia, duy trì điều trị liên tục, giảm nguy cơ lây nhiễm, ngăn kháng thuốc, đồng thời góp phần bảo đảm an sinh xã hội và nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS quốc gia.
Việc triển khai BHYT cho người nhiễm HIV là minh chứng cho chiến lược bền vững trong y tế công cộng. Chính sách này thể hiện chỉ đạo nhất quán của Đảng và Nhà nước, giảm áp lực tài chính, đảm bảo quyền tiếp cận thuốc ARV liên tục. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để Việt Nam đạt mục tiêu chấm dứt đại dịch HIV/AIDS vào 2030, đồng thời xây dựng hệ thống y tế ổn định.
Sự kết hợp giữa BHYT, cơ sở dữ liệu bệnh nhân và hệ thống KCB đúng tuyến tạo nên mô hình chăm sóc sức khỏe hiệu quả. Người bệnh tiếp cận thuốc, xét nghiệm và dịch vụ y tế toàn diện, giảm chi phí phát sinh. Hệ thống này cũng góp phần xây dựng công dân số trong lĩnh vực y tế, giúp quản lý thông tin minh bạch, kết nối dữ liệu và tối ưu hóa nguồn lực y tế quốc gia.
Chính sách BHYT cho người nhiễm HIV là biểu hiện nhân văn sâu sắc của Việt Nam, đảm bảo quyền lợi bệnh nhân, duy trì tính bền vững chương trình điều trị. Đây là “lá chắn tài chính” quan trọng, giúp người bệnh duy trì điều trị suốt đời, sống khỏe mạnh, hội nhập cộng đồng, đồng thời nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống HIV/AIDS trên toàn quốc.
Thanh Hằng
