Những công dân này được xếp vào nhóm dễ bị tổn thương, thường xuất thân và sinh sống trong hộ gia đình nghèo, khó tiếp cận các nhu cầu cơ bản của con người như giáo dục, nhà ở và việc làm. Đặc biệt, hai đối tượng chịu tác động tiêu cực nhất là trẻ em và cộng đồng người Romani (hay còn gọi là Di-gan, theo phiên âm từ tiếng Pháp).
Bulgaria đã và đang hướng tới mục tiêu “không bỏ lại ai phía sau”, nhờ các chính sách an sinh xã hội.
Một báo cáo công bố cuối năm 2024 của Bộ Lao động và Chính sách xã hội Bulgaria cho biết: Khoảng 28,2% trẻ vị thành niên Bulgaria có nguy cơ rơi vào cảnh nghèo đói theo; trong đó, 4/5 số này sinh ra trong hộ gia đình có cha mẹ chưa hoàn thành chương trình giáo dục bậc cao hơn ISCED cấp độ 1. Bất bình đẳng có hệ thống ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận các nhu cầu cơ bản của cộng đồng người Romani. Severozapaden của Bulgaria là khu vực có GDP bình quân đầu người thấp nhất, cũng như có tuổi thọ trung bình thấp nhất, trong toàn Liên minh châu Âu (EU).
Mặc dù mức thu nhập trung bình và ngưỡng nghèo của Bulgaria đã tăng lên trong những năm gần đây, song quốc gia này vẫn nằm trong số những quốc gia thu nhập thấp ở EU. Người lao động làm việc trong các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng thấp, nhất là nông nghiệp, phải “vật lộn” với đói nghèo nhiều nhất. Do tỷ lệ sinh thấp và tình trạng di cư, dân số Bulgaria giảm gần 25% kể từ năm 1990. Khu vực nông thôn chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi tình trạng suy giảm dân số và đầu tư thấp; trong khi đó, tăng trưởng kinh tế vẫn tập trung chủ yếu ở Thủ đô Sofia.
Lợi ích của an sinh xã hội
Để hỗ trợ người nghèo, Chính phủ và các tổ chức phi chính phủ đã và đang tích cực tiến hành một số giải pháp. Lương hưu, trợ cấp trẻ em, trợ cấp xã hội đang “tiếp sức” cho hàng trăm nghìn hộ gia đình khó khăn; giúp họ có thêm “nguồn lực để duy trì cuộc sống, thay vì phải cắt giảm chi tiêu thực phẩm, nhu yếu phẩm và đồ dùng học tập cho con cái. Qua đó, làm giảm 13,6 điểm phần trăm tỷ lệ trẻ em nghèo đói.
Nguồn tài trợ từ EU đặc biệt quan trọng trong việc giải quyết với tình trạng mất cân bằng khu vực và tình trạng nghèo đói dai dẳng. Chính sách gắn kết của EU cho giai đoạn 2021–2027 tiếp tục hỗ trợ cải thiện cơ sở hạ tầng, cũng như tăng cơ hội việc làm, đào tạo nghề cho người lao động. Ngoài ra, hàng tỷ Leva – đơn vị tiền tệ của Bulgaria - được Chương trình Phát triển nguồn nhân lực phân bổ để thúc đẩy hoạt động kinh doanh, cải thiện công tác chăm sóc trẻ em và đào tạo người lao động. Theo số liệu của Bộ Lao động và Chính sách xã hội Bulgaria, hàng trăm nghìn người lao động Bulgaria đã hoàn thành các khóa đào tạo được cung cấp miễn phí.
Theo Mạng lưới Chống đói nghèo châu Âu (EAPN), Bulgaria không chỉ nỗ lực đảm bảo mức lương công bằng hơn cho người lao động; tăng lương tối thiểu và lương hưu; điều chỉnh thuế và các chính sách xã hội, cơ bản hỗ trợ phù hợp cho tất cả các nhóm dân số yếu thế… mà còn trực tiếp hỗ trợ hộ gia đình trong thời kỳ khủng hoảng năng lượng. Báo cáo Theo dõi Nghèo đói năm 2023 của EAPN tổng kết, hàng nghìn hộ gia đình đã nhận được khoản tiền hỗ trợ năng lượng của Chính phủ mỗi năm.
Nhìn về phía trước
Bulgaria đã và đang hướng tới mục tiêu “không bỏ lại ai phía sau”, nhờ các chính sách an sinh xã hội. Hay nói cách khác, an sinh xã hội giúp giảm nghèo đói ở trẻ em, hộ gia đình; đồng thời, tăng cường khả năng tiếp cận giáo dục và việc làm cho mỗi cá nhân trong xã hội. Bởi, theo Bộ Lao động và Chính sách xã hội Bulgaria, bước đầu tiên và quan trọng nhất trong cuộc chiến chống bất bình đẳng xã hội là nhận thức được nghèo đói là một trong những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến đời sống của hàng triệu người dân.
Tùng Anh (Theo CNA)
