Học sinh tụ tập với nhau ở hành lang, tiếng trò chuyện vang lên trong giờ nghỉ giữa các tiết học tại một trường học ở Phần Lan - nơi điện thoại di động đã bị cấm kể từ khi năm học mới bắt đầu vào tháng trước. Tại Trường Phổ thông Kungsvagens Skola, dành cho học sinh từ 13 đến 15 tuổi, nằm ở Sipoo (Helsinki, Phần Lan), giáo viên sẽ thu điện thoại của học sinh vào buổi sáng; cất trong phòng chứa đồ và trao trả cho học sinh khi kết thúc ngày học.
Một học sinh đang vẽ vào vở trong giờ ra chơi tại Trường Phổ thông Kungsvagens skola ở Sipoo (Helsinki, Phần Lan)
Hiệu trưởng Maria Tallberg cho biết, quá trình chuyển đổi sang mô hình “trường học không điện thoại” đã thành công "vượt quá mong đợi": “Tất nhiên, ban đầu các em học sinh có hơi khó chịu một chút, nhất là khi không được dùng điện thoại trong giờ học, đến giờ giải lao cũng không được dùng. Nhưng sau một thời gian, sâu thẳm trong lòng, các em cũng hiểu tại sao. Nhiều em còn nói với thầy cô rằng, bản thân không hề biết mình nghiện điện thoại đến vậy”.
Quy định cấm học sinh sử dụng điện thoại trong giờ học đã có hiệu lực từ ngày 1/8/2025 trên toàn Phần Lan - một quốc gia từ lâu nổi tiếng với nền giáo dục chất lượng cao. Một số tỉnh, thành phố và trường học hiện đã quyết định mở rộng lệnh cấm sang cả giờ nghỉ giải lao. Trước đó, Cơ quan Giáo dục Quốc gia Phần Lan khuyến nghị các nhà trường hạn chế sử dụng điện thoại di động trong lớp học - khuyến nghị này được đưa ra trong bối cảnh toàn cầu có nhiều cuộc tranh luận về việc học sinh sử dụng điện thoại, vì không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của các em, mà còn cả việc học tập và giáo dục.
Cô Annika Railila, giáo viên Hóa học, thuộc Trường Phổ thông Kungsvagens Skola, cho biết: “Các lớp học bây giờ yên tĩnh hơn. Học sinh cũng ít bị phân tâm hơn: Trước đây, chúng tôi phải nhắc nhở các em trong hầu hết các tiết học là phải để điện thoại trong túi và không được sử dụng trong giờ học. Điều đáng mừng nhất là học sinh cũng giao lưu với nhau và với thầy cô nhiều hơn trong giờ nghỉ. Chúng tôi thực sự có thể nhìn thấy khuôn mặt của các em, điều này tuyệt hơn nhiều so với nghe lời chào của một học sinh chỉ nhìn vào màn hình".
“Môi trường học đường xung quanh em hiện “rất khác biệt. Em nói chuyện nhiều hơn với bạn bè. Trường để dành một căn phòng lớn, có cờ vua và nhiều trò chơi trí tuệ khác. Vào giờ ra chơi, em rất vui khi được đến đó cùng mọi người”, em Kie Lindfors, 15 tuổi, vui vẻ cho biết.
Tuy nhiên, Lotta Knapas – bạn cùng lớp của Kie Lindfors lại không hài lòng cho lắm: “Em lại cảm thấy trường lớp ồn ào hơn nhiều. Em hiểu là học sinh không nên sử dụng điện thoại trong các tiết học, song thật khắt khe khi không được dùng ngay cả trong giờ ra chơi”.
Trong khi đó, Oscar Ingman, 14 tuổi, lo ngại một số học sinh có thể cảm thấy cô đơn hơn: “Em thấy mọi người hòa đồng và trò chuyện với nhau nhiều hơn. Nhưng đôi khi, em vẫn thấy một số người chỉ ngồi một mình ở hành lang, có thể họ là người hướng nội”.
Hiệu trưởng Maria Tallberg chia sẻ, nhà trường muốn tổ chức thêm các hoạt động vui chơi để học sinh bớt phụ thuộc vào điện thoại; đồng thời, cũng vui vẻ cho biết, theo ghi nhận, tình trạng bắt nạt trên Internet trong học sinh của Trường đã giảm: “Trước đây, học sinh thường chụp ảnh và quay phim trong giờ học, cũng như giờ giải lao. Chúng tôi thường xuyên phải kiểm soát và xử lý các đoạn video clip có nội dung tiêu cực, tránh việc chúng bị chia sẻ khắp nơi”.
Trong một cuộc gặp mặt với báo giới, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phần Lan Anders Adlercreutz thông tin, quy định mới của Phần Lan về cấm điện thoại tại trường học được thông qua sau khi các chỉ số giáo dục của quốc gia này giảm mạnh: “Chúng tôi nhận thấy ở Phần Lan, cũng như nhiều quốc gia khác, kỹ năng Đọc hiểu và Toán học của học sinh đang sa sút. Cách tiếp cận của Phần Lan là tìm cách tạo thêm không gian cho việc học và dạy học. Việc loại bỏ những yếu tố gây mất tập trung khỏi không gian lớp học sẽ rất hữu ích”.
Kết quả mới nhất từ Chương trình Đánh giá học sinh quốc tế (PISA) của OECD từ năm 2022 cho thấy, kỹ năng Toán học, Đọc hiểu và Khoa học của học sinh Phần Lan 15 tuổi đã suy giảm. Tuy nhiên, Phần Lan vẫn được xếp hạng cao hơn mức trung bình của OECD về mọi môn học trong số 38 quốc gia thành viên.
“Lệnh cấm điện thoại không có nghĩa là các trường học xa rời kỹ thuật số. Trẻ em cần có sách giấy nhưng cũng cần có hiểu biết về kỹ thuật số. Tuy nhiên, trong một thế giới đang chuyển động quá nhanh, có lẽ vai trò của trường học nên là dạy tính kiên trì, nhẫn nại. Ở nơi này, học sinh cần đọc những văn bản dài hơn, tập trung vào nghiên cứu các vấn đề sâu hơn và nỗ lực hướng tới một mục tiêu dài hạn hơn”, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phần Lan Anders Adlercreutz lý giải.
Tùng Anh (Theo SIPOO NEWS)
